آسیب‌پذیری نوجوانان در فضای مجازی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تأثیر فضای مجازی بر دختران نوجوان
زهرا کریمی (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «<big>آ'''سیب‌پذیری نوجوانان در فضای مجازی'''</big>؛ خلل‌پذیری افراد یازده تا نوزده سال در اینترنت. توسعۀ وسایل ارتباط جمعی و دسترسی آزاد به انواع محتوای اینترنت، موجب آسیب‌هایی مانند اختلال هویت فردی و دینی، اعتیاد به اینترنت و کاهش رعایت عفاف و...» ایجاد کرد) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:آسیب‌پذیری-نوجوانان.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|کنجکاوی بیش از حد، از عوامل آسیب‌رسان به نوجوانان در استفاده از اینترنت است]] | |||
<big>آ'''سیب‌پذیری نوجوانان در فضای مجازی'''</big>؛ خلل‌پذیری افراد یازده تا نوزده سال در اینترنت. | <big>آ'''سیب‌پذیری نوجوانان در فضای مجازی'''</big>؛ خلل‌پذیری افراد یازده تا نوزده سال در اینترنت. | ||
| خط ۶: | خط ۷: | ||
==عوامل زمینه‌ساز== | ==عوامل زمینه‌ساز== | ||
کنجکاوی بیش از حد، نداشتن مدیریت صحیح، تصمیم‌های لحظه‌ای،<ref>[https://www.isna.ir/news/97111608611/%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A «نوجوانان از چه سنی می‌توانند در فضای مجازی حضور یابند؟»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> آزادی بدون مرز، گمنامی، عدم قانون‌گذاری و نظارت پلیس بر همۀ ابعاد، از عوامل آسیب‌رسان به نوجوانان در استفاده از اینترنت هستند.<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> | کنجکاوی بیش از حد، نداشتن مدیریت صحیح، تصمیم‌های لحظه‌ای،<ref>[https://www.isna.ir/news/97111608611/%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A «نوجوانان از چه سنی می‌توانند در فضای مجازی حضور یابند؟»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> آزادی بدون مرز، گمنامی، عدم قانون‌گذاری و نظارت پلیس بر همۀ ابعاد، از عوامل آسیب‌رسان به نوجوانان در استفاده از اینترنت هستند.<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> | ||
==انواع و مصادیق آسیب‌ها== | ==انواع و مصادیق آسیب‌ها== | ||
* روانی؛ چند هویتی، ناهنجاری اخلاقی و روانی<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> و اعتیاد به اینترنت از جملۀ آسیبهای روانی هستند که نوجوان را در فضای مجازی تهدید می‌کنند.<ref>[https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.]</ref> | *روانی؛ چند هویتی، ناهنجاری اخلاقی و روانی<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> و اعتیاد به اینترنت از جملۀ آسیبهای روانی هستند که نوجوان را در فضای مجازی تهدید می‌کنند.<ref>[https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.]</ref> | ||
* اجتماعی؛ ساختارشکنی الگوها و ارزش‌ها، دسترسی به حساب‌های بانکی، ترویج خشونت، انتشار محتوای مستهجن، هرزه‌نگاری، تعدی به حریم خصوصی،<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> پرخاشگری، هرزه‌نگاری اینترنتی، کلاه‌برداری، جرائم اینترنتی، عشق‌های مجازی، درگیری با توهمات مجازی، عادی‌سازی روابط پسر و دختر،<ref> [http://jayps.iranmehr.ac.ir/article-1-358-fa.pdf محمودی و دیگران، «تحلیل کیفی آسیبهای اجتماعی نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی مجازی»، 1400ش، ص406.]</ref> خیانت، نمایش بدن، ترویج بی‌بندوباری، بد پوششی، گرایش به ادیان و مکاتب انحرافی، افزایش روسپیگری اینترنتی<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> و سستی تعامل با خانواده برخی از آسیبهای اجتماعی فضای مجازی به شمار می‌روند.<ref>[https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.] </ref> | *اجتماعی؛ ساختارشکنی الگوها و ارزش‌ها، دسترسی به حساب‌های بانکی، ترویج خشونت، انتشار محتوای مستهجن، هرزه‌نگاری، تعدی به حریم خصوصی،<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> پرخاشگری، هرزه‌نگاری اینترنتی، کلاه‌برداری، جرائم اینترنتی، عشق‌های مجازی، درگیری با توهمات مجازی، عادی‌سازی روابط پسر و دختر،<ref> [http://jayps.iranmehr.ac.ir/article-1-358-fa.pdf محمودی و دیگران، «تحلیل کیفی آسیبهای اجتماعی نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی مجازی»، 1400ش، ص406.]</ref> خیانت، نمایش بدن، ترویج بی‌بندوباری، بد پوششی، گرایش به ادیان و مکاتب انحرافی، افزایش روسپیگری اینترنتی<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> و سستی تعامل با خانواده برخی از آسیبهای اجتماعی فضای مجازی به شمار می‌روند.<ref>[https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.] </ref> | ||
*کاهش دین‌داری؛ محتوای اینترنت بر هویت دینی و فرهنگی نوجوانان مؤثر است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20180620093937-9868-289.pdf قنبری برزیان، «تأثیر فراغت مجازی و بازیهای رایانه‌ای بر هویت دینی نوجوانان»، 1396ش، ص117.] </ref> آموزش‌های منفی، تمسخر دین و دین‌داری، رواج بی‌بندوباری و ارائۀ جلوۀ منفی به قشر مذهبی در فضای مجازی موجب کاهش دین‌داری نوجوانان می‌شود. <ref> [https://www.yjc.ir/fa/news/8607491/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C «دین‌داری به وقت نوجوانی»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> | *کاهش دین‌داری؛ محتوای اینترنت بر هویت دینی و فرهنگی نوجوانان مؤثر است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20180620093937-9868-289.pdf قنبری برزیان، «تأثیر فراغت مجازی و بازیهای رایانه‌ای بر هویت دینی نوجوانان»، 1396ش، ص117.] </ref> آموزش‌های منفی، تمسخر دین و دین‌داری، رواج بی‌بندوباری و ارائۀ جلوۀ منفی به قشر مذهبی در فضای مجازی موجب کاهش دین‌داری نوجوانان می‌شود. <ref> [https://www.yjc.ir/fa/news/8607491/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C «دین‌داری به وقت نوجوانی»، باشگاه خبرنگاران جوان.]</ref> | ||
* کاهش عفاف و حجاب؛ فضای مجازی موجب تغییرات گسترده در نگرش، سبک زندگی و بنیان‌گذاری فرهنگ جدیدی می‌شود که با ارزش‌های بومی مغایرت دارد و موجب انحراف اجتماعی، حیا زدایی و بدحجابی می‌شود.<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> | *کاهش عفاف و حجاب؛ فضای مجازی موجب تغییرات گسترده در نگرش، سبک زندگی و بنیان‌گذاری فرهنگ جدیدی می‌شود که با ارزش‌های بومی مغایرت دارد و موجب انحراف اجتماعی، حیا زدایی و بدحجابی می‌شود.<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> | ||
* ایجاد ولنگاری؛ عدم رعایت حریم خصوصی و حضور در اینترنت برای وقت‌گذرانی از مصادیق ولنگاری در اینترنت است.<ref>[https://www.irna.ir/news/82715953/%D8%A2%D8%B3%D9%8A%D8%A8-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82-%D8%B4%D9%8A%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D9%8A-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%8A بابایی، «آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> نادیده گرفتن شخصیت‌های حقیقی افراد، غفلت از اخلاق و اصول اسلامی، نبود نظارت کافی و قانون موجب بروز ولنگاری مجازی می‌شود<ref>[https://roozhayeborujerd.ir/1401/02/%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7/ «ولنگاری فضای مجازی یا فضای مجازی ولنگار»، پایگاه تحلیلی خبری روزهای بروجرد.]</ref> که تهدیدی برای ذهن نوجوانان، ذائقۀ مخاطبان و اخلاق و فرهنگ ایرانی و اسلامی است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3037854/%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8 «ولنگاری فضای مجازی؛ تهدید خانواده‌های ایرانی»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | *ایجاد ولنگاری؛ عدم رعایت حریم خصوصی و حضور در اینترنت برای وقت‌گذرانی از مصادیق ولنگاری در اینترنت است.<ref>[https://www.irna.ir/news/82715953/%D8%A2%D8%B3%D9%8A%D8%A8-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82-%D8%B4%D9%8A%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D9%8A-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%8A بابایی، «آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> نادیده گرفتن شخصیت‌های حقیقی افراد، غفلت از اخلاق و اصول اسلامی، نبود نظارت کافی و قانون موجب بروز ولنگاری مجازی می‌شود<ref>[https://roozhayeborujerd.ir/1401/02/%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7/ «ولنگاری فضای مجازی یا فضای مجازی ولنگار»، پایگاه تحلیلی خبری روزهای بروجرد.]</ref> که تهدیدی برای ذهن نوجوانان، ذائقۀ مخاطبان و اخلاق و فرهنگ ایرانی و اسلامی است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3037854/%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8 «ولنگاری فضای مجازی؛ تهدید خانواده‌های ایرانی»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
* اختلال در هویت‌یابی؛ ویژگی‌ها و قوانین اینترنت سبب ایجاد هویتی مجازی در کاربران می‌شود که در آن به دور از بازدارنده‌های رسمی و اجتماعی دست به اقداماتی می‌زنند که در فضای واقعی انجام نمی‌دهند. نوجوانان، در چنین شرایطی به‌دلیل شکل نگرفتن هویت کامل، مرز فضای مجازی و واقعی را گم می‌کنند و مانند دنیای واقعی از فضای مجازی هم تأثیر می‌پذیرند.<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> آگاهی از اطلاعات نامناسب و غیرضروری فضای مجازی، موجب اشباع ذهن نوجوان، اختلال در فرآیند هویت‌یابی، انتخاب ارزش،<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> تکامل هویت جنسی <ref> [http://vaghayeostan.ir/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA/ «دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان]</ref> و هویت فردی و دینی می‌شود.<ref> [https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.]</ref> | *اختلال در هویت‌یابی؛ ویژگی‌ها و قوانین اینترنت سبب ایجاد هویتی مجازی در کاربران می‌شود که در آن به دور از بازدارنده‌های رسمی و اجتماعی دست به اقداماتی می‌زنند که در فضای واقعی انجام نمی‌دهند. نوجوانان، در چنین شرایطی به‌دلیل شکل نگرفتن هویت کامل، مرز فضای مجازی و واقعی را گم می‌کنند و مانند دنیای واقعی از فضای مجازی هم تأثیر می‌پذیرند.<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> آگاهی از اطلاعات نامناسب و غیرضروری فضای مجازی، موجب اشباع ذهن نوجوان، اختلال در فرآیند هویت‌یابی، انتخاب ارزش،<ref> [https://hirbodclinic.com/the-impact-of-cyberspace-on-the-mental-health-of-youth-and-adolescents/ «تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد.]</ref> تکامل هویت جنسی <ref> [http://vaghayeostan.ir/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA/ «دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان]</ref> و هویت فردی و دینی می‌شود.<ref> [https://faslname.msy.gov.ir/article_293_a2886bfe9190665692bb088bc206388a.pdf قراباغی و دیگران، «تأثیر شبکه‌های محازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، 1397ش، ص328.]</ref> | ||
==تأثیر فضای مجازی بر دختران نوجوان== | ==تأثیر فضای مجازی بر دختران نوجوان== | ||
دختران و زنان به‌دلیل انتشار عکس و فیلم در شبکه‌های مجازی بیشتر از سایر افراد جامعه، در معرض سوءاستفاده هستند.<ref> [https://www.irna.ir/news/82715953/%D8%A2%D8%B3%D9%8A%D8%A8-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82-%D8%B4%D9%8A%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D9%8A-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%8A «آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> یافته‌ها حاکی از این است که حضور بیش از پنج ساعت در فضای مجازی موجب تغییر رفتار، کاهش اعتمادبه‌نفس، احساس زشت‌انگاری، شرمساری، رقابت در جلوه‌گری بیشتر، بیداری جنسی، دسترسی زودهنگام به محتوای پورن، تشویق و تهییج جنسی، تسهیل ارتباط با جنس مخالف، ترویج بی‌بندوباری جنسی، انحراف اخلاقی، گرایش به شیوه‌های ارتباطی گسترده‌تر، تجربۀ تلخ عاطفی، شکست تحصیلی، نارضایتی جنسیتی، تمایلات تراجنسیتی و بی‌جنسیتی دختران نوجوان می‌شود.<ref>[https://qccpc.atu.ac.ir/article_15129_0a229a6e02b474d5d6eab2a758a67f15.pdf سلطان محمدی و پورسید آقایی، «آسیب‌شناسی پدیدارشناسانۀ هویت جنسیتی دختران نوجوان در فضای مجازی»، 1402ش، ص76-78.] </ref> | [[پرونده:آسیب‌پذیری-نوجوانان1.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|دختران و زنان به‌دلیل انتشار عکس و فیلم در شبکه‌های مجازی بیشتر از سایر افراد جامعه، در معرض سوءاستفاده هستند]] | ||
دختران و زنان به‌دلیل انتشار عکس و فیلم در شبکه‌های مجازی بیشتر از سایر افراد جامعه، در معرض سوءاستفاده هستند.<ref> [https://www.irna.ir/news/82715953/%D8%A2%D8%B3%D9%8A%D8%A8-%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D9%88%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82-%D8%B4%D9%8A%D8%B4%D9%87-%D8%A7%D9%8A-%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%8A-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%8A «آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> یافته‌ها حاکی از این است که حضور بیش از پنج ساعت در فضای مجازی موجب تغییر رفتار، کاهش اعتمادبه‌نفس، احساس زشت‌انگاری، شرمساری، رقابت در جلوه‌گری بیشتر، بیداری جنسی، دسترسی زودهنگام به محتوای پورن، تشویق و تهییج جنسی، تسهیل ارتباط با جنس مخالف، ترویج بی‌بندوباری جنسی، انحراف اخلاقی، گرایش به شیوه‌های ارتباطی گسترده‌تر، تجربۀ تلخ عاطفی، شکست تحصیلی، نارضایتی جنسیتی، تمایلات تراجنسیتی و بی‌جنسیتی دختران نوجوان می‌شود.<ref>[https://qccpc.atu.ac.ir/article_15129_0a229a6e02b474d5d6eab2a758a67f15.pdf سلطان محمدی و پورسید آقایی، «آسیب‌شناسی پدیدارشناسانۀ هویت جنسیتی دختران نوجوان در فضای مجازی»، 1402ش، ص76-78.] </ref> | |||
==آسیب بازیهای مجازی== | ==آسیب بازیهای مجازی== | ||
بازیهای نامناسب مجازی باعث اعتیاد، ناهنجاری اجتماعی، انحراف رفتاری، فروپاشی خانواده، آسیبهای اجتماعی،<ref> [https://familyweb.ir/%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C/ «بسیاری از بازیهای فضای مجازی، آسیبهای اجتماعی را به دنبال دارد/ خانواده و فضای مجازی»، وب‌سایت انجمن خانواده و اینترنت.]</ref> کمردرد، اختلال در خواب و غذاخوردن، میگرن،<ref> [https://gerdab.ir/fa/news/35759/%D9%85%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86 «مزایا و معایب بازیهای رایانه‌ای آنلاین»، وب‌سایت گرداب.]</ref> اختلالات بینایی، خشکی چشم، بیماری چشم‌های قهرمان گپتار،<ref> نوعی اختلال که با وجود گذشت چندین ساعت از بازی، چشم تصاویری را که به آن خیره شده می‌بیند. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> انگشت نینتند،<ref> نوعی اختلال که فرد باید برای گرفتن دو دستۀ حرکتی تعادل خود را به اشکال مختلفی حفظ کند که باعث آسیب ستون مهره‌ها، زانوها، تورم انگشتان، درد دست و مچ و حتی از دست دادن تعادل و افتادن بر زمین می‌شود. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> رفتارهای خشونت‌بار، دلواپسی بیش از حد، چاقی یا لاغری بیش از حد، کاهش تعامل اجتماعی، بی‌توجهی به بهداشت فردی، سندرم تونل کارپال،<ref>تورم قسمتی از مچ که تاندون و اعصاب اساسی از آن می‌گذرد در اثر زیر فشار بودن عصب‌های دست و ساعد. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا».] </ref> کوچک شدن و از بین رفتن سلول‌های مغزی و حتی مرگ می‌شوند.<ref>[https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> | بازیهای نامناسب مجازی باعث اعتیاد، ناهنجاری اجتماعی، انحراف رفتاری، فروپاشی خانواده، آسیبهای اجتماعی،<ref> [https://familyweb.ir/%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C/ «بسیاری از بازیهای فضای مجازی، آسیبهای اجتماعی را به دنبال دارد/ خانواده و فضای مجازی»، وب‌سایت انجمن خانواده و اینترنت.]</ref> کمردرد، اختلال در خواب و غذاخوردن، میگرن،<ref> [https://gerdab.ir/fa/news/35759/%D9%85%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86 «مزایا و معایب بازیهای رایانه‌ای آنلاین»، وب‌سایت گرداب.]</ref> اختلالات بینایی، خشکی چشم، بیماری چشم‌های قهرمان گپتار،<ref> نوعی اختلال که با وجود گذشت چندین ساعت از بازی، چشم تصاویری را که به آن خیره شده می‌بیند. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> انگشت نینتند،<ref> نوعی اختلال که فرد باید برای گرفتن دو دستۀ حرکتی تعادل خود را به اشکال مختلفی حفظ کند که باعث آسیب ستون مهره‌ها، زانوها، تورم انگشتان، درد دست و مچ و حتی از دست دادن تعادل و افتادن بر زمین می‌شود. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> رفتارهای خشونت‌بار، دلواپسی بیش از حد، چاقی یا لاغری بیش از حد، کاهش تعامل اجتماعی، بی‌توجهی به بهداشت فردی، سندرم تونل کارپال،<ref>تورم قسمتی از مچ که تاندون و اعصاب اساسی از آن می‌گذرد در اثر زیر فشار بودن عصب‌های دست و ساعد. [https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا».] </ref> کوچک شدن و از بین رفتن سلول‌های مغزی و حتی مرگ می‌شوند.<ref>[https://bujikaa.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا.]</ref> | ||
==پیشگیری و مقابله== | ==پیشگیری و مقابله== | ||
* خودمراقبتی؛ یادگیری نحوۀ رفتار درزمینۀ استفاده از فضای مجازی، مانند مدیریت استرس و خشم، مهارت نه گفتن و گفت‌وگو، خودآگاهی، حل تعارض، مقاومت در برابر فشار همسالان،<ref> [https://www.jahannews.com/news/645741/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86 «آسیب فضای مجازی برای نوجوانان»، وب‌سایت جهان نیوز.]</ref> سواد رسانه و تفکر انتقادی. | *خودمراقبتی؛ یادگیری نحوۀ رفتار درزمینۀ استفاده از فضای مجازی، مانند مدیریت استرس و خشم، مهارت نه گفتن و گفت‌وگو، خودآگاهی، حل تعارض، مقاومت در برابر فشار همسالان،<ref> [https://www.jahannews.com/news/645741/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86 «آسیب فضای مجازی برای نوجوانان»، وب‌سایت جهان نیوز.]</ref> سواد رسانه و تفکر انتقادی. | ||
* مراقبت اجتماعی؛ راهکارهایی که اطرافیان، به‌ویژه والدین برای کاهش آسیب نوجوانان انجام می‌د‌هند، مانند میانجی‌گری فیلترینگ، کمک از روان‌شناسان حوزۀ سلامت روان،<ref>[http://vaghayeostan.ir/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA/ «دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان.]</ref> عادت دادن نوجوانان به استفادۀ مناسب از اینترنت در سنین کمتر، نیازشناسی، گفت‌وگو، اعتماد کردن، درک بیشتر فرزندان، سخت نگرفتن زیاد، ممنوعیت صحبت با افراد غریبه، نصب بدون هماهنگ برنامه، قرار دادن رمز بر گوشی برای فرزندان بدون اطلاع والدین و استفادۀ پنهانی از گوشی.<ref>[https://www.salamsch.com/blog/cellphone-rules-for-kids-and-teenagers/ «قوانین استفاده از موبایل برای کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام.]</ref> | *مراقبت اجتماعی؛ راهکارهایی که اطرافیان، به‌ویژه والدین برای کاهش آسیب نوجوانان انجام می‌د‌هند، مانند میانجی‌گری فیلترینگ، کمک از روان‌شناسان حوزۀ سلامت روان،<ref>[http://vaghayeostan.ir/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA/ «دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان.]</ref> عادت دادن نوجوانان به استفادۀ مناسب از اینترنت در سنین کمتر، نیازشناسی، گفت‌وگو، اعتماد کردن، درک بیشتر فرزندان، سخت نگرفتن زیاد، ممنوعیت صحبت با افراد غریبه، نصب بدون هماهنگ برنامه، قرار دادن رمز بر گوشی برای فرزندان بدون اطلاع والدین و استفادۀ پنهانی از گوشی.<ref>[https://www.salamsch.com/blog/cellphone-rules-for-kids-and-teenagers/ «قوانین استفاده از موبایل برای کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام.]</ref> | ||
همچنین در سطح کلان، برنامه‌ریزی باهدف ترویج نشاط و سبک سالم زندگی، بالا بردن تاب‌آوری، ترویج معنویت در جامعه برای تسریع فرآیند سلامت روان،<ref>[https://sbmu.ac.ir/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88-%D9%BE%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%A7-/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AC%D9%88%D8%A «توانمدسازی نوجوانان و جوانان برای خودمراقبتی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی».] </ref> تبلیغ سبک زندگی اسلامی و دینی، استفاده از فنون روان‌شناسی و گفتمان علمی،<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> اعلام روش‌های نفوذ و آموزش استفاده از منابع خبری تأییدشده و معتبر،<ref>[http://npwjm.ajaums.ac.ir/article-1-650-fa.pdf عباسیان و دیگران، «چالش‌های مرتبط با نقش دولت در فضای مجازی، ارائۀ یک نظریۀ زمینه‌ای، بهار 1398ش، ص84.] </ref> برچسب‌زنی مطالب، رده‌بندی سنی، تمایز بخشی،<ref> [https://iranthinktanks.com/proposed-plan-to-protect-children-and-teenagers-in-cyberspace/ پاینده، «طرح پیشنهادی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی»، وب‌سایت جامعۀ اندیشکده‌ها.]</ref> سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگی و کاهش فشارهای اقتصادی ازجمله سیاست‌های مطرح برای صیانت نوجوانان در فضای مجازی است.<ref> [https://nasimeemrooz.ir/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C/815409-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A «آسیبهای اجتماعی و نقش دولت و مردم در کاهش آن»، خبرگزاری نسیم امروز.]</ref> | همچنین در سطح کلان، برنامه‌ریزی باهدف ترویج نشاط و سبک سالم زندگی، بالا بردن تاب‌آوری، ترویج معنویت در جامعه برای تسریع فرآیند سلامت روان،<ref>[https://sbmu.ac.ir/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88-%D9%BE%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%A7-/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AC%D9%88%D8%A «توانمدسازی نوجوانان و جوانان برای خودمراقبتی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی».] </ref> تبلیغ سبک زندگی اسلامی و دینی، استفاده از فنون روان‌شناسی و گفتمان علمی،<ref> [https://defapress.ir/fa/news/537279/%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%81%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8 «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس.]</ref> اعلام روش‌های نفوذ و آموزش استفاده از منابع خبری تأییدشده و معتبر،<ref>[http://npwjm.ajaums.ac.ir/article-1-650-fa.pdf عباسیان و دیگران، «چالش‌های مرتبط با نقش دولت در فضای مجازی، ارائۀ یک نظریۀ زمینه‌ای، بهار 1398ش، ص84.] </ref> برچسب‌زنی مطالب، رده‌بندی سنی، تمایز بخشی،<ref> [https://iranthinktanks.com/proposed-plan-to-protect-children-and-teenagers-in-cyberspace/ پاینده، «طرح پیشنهادی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی»، وب‌سایت جامعۀ اندیشکده‌ها.]</ref> سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگی و کاهش فشارهای اقتصادی ازجمله سیاست‌های مطرح برای صیانت نوجوانان در فضای مجازی است.<ref> [https://nasimeemrooz.ir/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C/815409-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A «آسیبهای اجتماعی و نقش دولت و مردم در کاهش آن»، خبرگزاری نسیم امروز.]</ref> | ||
==وظیفه والدین در مواجهه با نوجوان در معرض آسیب== | ==وظیفه والدین در مواجهه با نوجوان در معرض آسیب== | ||
* حفظ آرامش والدین در برخورد اول برای درک نقش حمایتی والدین از سوی فرزند و تشریح صادقانۀ جزئیات؛ | *حفظ آرامش والدین در برخورد اول برای درک نقش حمایتی والدین از سوی فرزند و تشریح صادقانۀ جزئیات؛ | ||
* توضیح اشتباهات به روش قابل‌فهم متناسب با درک فرزند؛ | *توضیح اشتباهات به روش قابل‌فهم متناسب با درک فرزند؛ | ||
* فراهم کردن فرصت جبران بدون خدشه‌دار کردن عزت‌نفس و شخصیت فرزند؛ | *فراهم کردن فرصت جبران بدون خدشه‌دار کردن عزت‌نفس و شخصیت فرزند؛ | ||
* اعمال نظارت دقیق‌تر بر فرزند و یادآوری این نکته که نظارت والدین برای حفظ امنیت خود او است؛ | *اعمال نظارت دقیق‌تر بر فرزند و یادآوری این نکته که نظارت والدین برای حفظ امنیت خود او است؛ | ||
* ارائۀ راهکارها و آموزش‌های لازم به نوجوانان؛ | *ارائۀ راهکارها و آموزش‌های لازم به نوجوانان؛ | ||
* کسب راهنمایی‌های لازم از روان‌شناس در صورت پیروی نکردن فرزند از قواعد تنظیم‌شده و آسیب موقعیت‌های اجتماعی و تحصیلی.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3243420/%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8 «از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | *کسب راهنمایی‌های لازم از روان‌شناس در صورت پیروی نکردن فرزند از قواعد تنظیم‌شده و آسیب موقعیت‌های اجتماعی و تحصیلی.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3243420/%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8 «از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
==نقش مادران در کنترل آسیبهای اینترنت== | ==نقش مادران در کنترل آسیبهای اینترنت== | ||
| خط ۳۶: | خط ۴۰: | ||
در یکی از ایالت‌های آمریکا استفادۀ افراد زیر هجده سال را از فضای مجازی بین ساعت 10:30 تا 6:30 ممنوع است و استفادۀ سایر کاربران در این ساعات به تأیید سن نیاز دارد.<ref> [https://www.citna.ir/news/282006/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%A «نگاهی به قوانین و محدودیت‌های کشورهای دنیا در استفادۀ کودگان از شبکه‌های اجتماهی و پیام‌رسان‌ها»، وب‌سایت سیتنا.]</ref> تصویب قانون ضد قلدری در مدارس فیلیپین، ارائۀ محتوا طبق رده‌بندی سنی در روسیه، حفظ حقوق افراد زیر هجده سال در اینترنت در هند، ممنوعیت فروش محتوای مستهجن به نوجوان در سنگاپور و دسترسی افراد زیر شانزده سال به شبکه‌های مجازی در اروپا نیز از مصوبات دیگر کشورها است.<ref> [https://atna.atu.ac.ir/fa/news/303958/%D8%B9%D8%B2%D9%85-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86 «عزم جهانی برای محافظت از کودکان و نوجوانان در اینترنت»، وب‌سایت عطنا.]</ref> | در یکی از ایالت‌های آمریکا استفادۀ افراد زیر هجده سال را از فضای مجازی بین ساعت 10:30 تا 6:30 ممنوع است و استفادۀ سایر کاربران در این ساعات به تأیید سن نیاز دارد.<ref> [https://www.citna.ir/news/282006/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%A «نگاهی به قوانین و محدودیت‌های کشورهای دنیا در استفادۀ کودگان از شبکه‌های اجتماهی و پیام‌رسان‌ها»، وب‌سایت سیتنا.]</ref> تصویب قانون ضد قلدری در مدارس فیلیپین، ارائۀ محتوا طبق رده‌بندی سنی در روسیه، حفظ حقوق افراد زیر هجده سال در اینترنت در هند، ممنوعیت فروش محتوای مستهجن به نوجوان در سنگاپور و دسترسی افراد زیر شانزده سال به شبکه‌های مجازی در اروپا نیز از مصوبات دیگر کشورها است.<ref> [https://atna.atu.ac.ir/fa/news/303958/%D8%B9%D8%B2%D9%85-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86 «عزم جهانی برای محافظت از کودکان و نوجوانان در اینترنت»، وب‌سایت عطنا.]</ref> | ||
==راهنمای استفاده از اینترنت برای نوجوانان== | ==راهنمای استفاده از اینترنت برای نوجوانان== | ||
* تفکر واقع‌بینانه در مورد هدف فعالیت‌های خود در فضای مجازی از قبیل اشتراک محتوا، بارگذاری‌ها، بارگیری‌ها، جست‌وجوها، پسند کردن محتوا و تعاملات با افراد؛ | *تفکر واقع‌بینانه در مورد هدف فعالیت‌های خود در فضای مجازی از قبیل اشتراک محتوا، بارگذاری‌ها، بارگیری‌ها، جست‌وجوها، پسند کردن محتوا و تعاملات با افراد؛ | ||
* پرهیز از ملاقات برخط و دیدار در فضای حقیقی با افرادی که در فضای مجازی آشنا شده‌اند؛ | *پرهیز از ملاقات برخط و دیدار در فضای حقیقی با افرادی که در فضای مجازی آشنا شده‌اند؛ | ||
* استفاده نکردن از وب‌سایت‌های ناآشنا برای بارگیری محتوای تصویری؛ | *استفاده نکردن از وب‌سایت‌های ناآشنا برای بارگیری محتوای تصویری؛ | ||
* پرهیز از اشتراک اطلاعات شخصی اعم از نام، شمارۀ تماس، نام یا نشانی مدرسه بدون مشورت با والدین؛ | *پرهیز از اشتراک اطلاعات شخصی اعم از نام، شمارۀ تماس، نام یا نشانی مدرسه بدون مشورت با والدین؛ | ||
* ترک گفت‌وگو با افرادی که حس مناسب به او ندارند یا حرف‌های نامناسب می‌زند؛ | *ترک گفت‌وگو با افرادی که حس مناسب به او ندارند یا حرف‌های نامناسب می‌زند؛ | ||
* باز نکردن پیام افراد غریبه به‌دلیل انتقال ویروس امکان؛ | *باز نکردن پیام افراد غریبه به‌دلیل انتقال ویروس امکان؛ | ||
* پرهیز از مسخره کردن و پرخاشگری در اینترنت؛ | *پرهیز از مسخره کردن و پرخاشگری در اینترنت؛ | ||
* نپذیرفتن پیشنهادات به‌ظاهر خوب.<ref> [https://www.iribnews.ir/fa/news/3243420/%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8 «از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | *نپذیرفتن پیشنهادات به‌ظاهر خوب.<ref> [https://www.iribnews.ir/fa/news/3243420/%D8%A7%D8%B2-%DA%86%D9%87-%D8%B3%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8 «از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* احمدوند، خلیل‌الله و احمدی روزبه، امیر، «نقش زنان در جلوگیری از آسیبهای فضای مجازی»، اولین همایش ملی زنان، بازآفرینی شهری و توسعه پایدار، 1396ش. | *احمدوند، خلیل‌الله و احمدی روزبه، امیر، «نقش زنان در جلوگیری از آسیبهای فضای مجازی»، اولین همایش ملی زنان، بازآفرینی شهری و توسعه پایدار، 1396ش. | ||
* «از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1400ش. | *«از چه سنی اجازۀ استفاده از اینترنت داده شود؟»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1400ش. | ||
* امیرحسینی، شقایق، «6 روش کنترل دسترسی کودکان به اینترنت»، وب‌سایت کارپازل، تاریخ درج مطلب: 20 خرداد 1400ش. | *امیرحسینی، شقایق، «6 روش کنترل دسترسی کودکان به اینترنت»، وب‌سایت کارپازل، تاریخ درج مطلب: 20 خرداد 1400ش. | ||
* «آسیبهای اجتماعی و نقش دولت و مردم در کاهش آن»، خبرگزاری نسیم امروز، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش. | *«آسیبهای اجتماعی و نقش دولت و مردم در کاهش آن»، خبرگزاری نسیم امروز، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش. | ||
* «آسیب فضای مجازی برای نوجوانان»، وب‌سایت جهان نیوز، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1397ش. | *«آسیب فضای مجازی برای نوجوانان»، وب‌سایت جهان نیوز، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1397ش. | ||
* «آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 10 آبان 1386ش. | *«آسیبهای ولنگاری در اتاق شیشه‌ای فضای مجازی»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 10 آبان 1386ش. | ||
* «بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا، تاریخ درج مطلب: 5 آذر 1400ش. | *«بازیهای آنلاین و آسیبهای آن به کودکان»، وب‌سایت بوبیعا، تاریخ درج مطلب: 5 آذر 1400ش. | ||
* «بسیاری از بازیهای فضای مجازی، آسیبهای اجتماعی را به دنبال دارد/ خانواده و فضای مجازی»، وب‌سایت انجمن خانواده و اینترنت، تاریخ بازدید: 19 آبان 1402ش. | *«بسیاری از بازیهای فضای مجازی، آسیبهای اجتماعی را به دنبال دارد/ خانواده و فضای مجازی»، وب‌سایت انجمن خانواده و اینترنت، تاریخ بازدید: 19 آبان 1402ش. | ||
* پاینده، عمادالدین، «طرح پیشنهادی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی»، وب‌سایت جامعۀ اندیشکده‌ها، تاریخ درج مطلب: 14 خرداد 1402ش. | *پاینده، عمادالدین، «طرح پیشنهادی صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی»، وب‌سایت جامعۀ اندیشکده‌ها، تاریخ درج مطلب: 14 خرداد 1402ش. | ||
* «تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1401ش. | *«تأثیر فضای مجازی بر عفاف و حجاب»، خبرگزاری دفاع مقدس، تاریخ درج مطلب: 11 مرداد 1401ش. | ||
* | *«تأثیر فضای مجازی بر سلامت روان‌شناختی جوانان و نوجوانان»، وب‌سایت کلینیک هیربد، تاریخ بازدید: 18 مرداد 1402 ش. | ||
* «تعیین حداقل سن مجاز برای ورود به شبکه‌های اجتماعی در اروپا»، وب‌سایت اقتصاد نیوز، تاریخ درج مطلب: 5 بهمن 1395ش. | *«تعیین حداقل سن مجاز برای ورود به شبکه‌های اجتماعی در اروپا»، وب‌سایت اقتصاد نیوز، تاریخ درج مطلب: 5 بهمن 1395ش. | ||
* «توانمندسازی نوجوانان و جوانان برای خود مراقبتی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1397ش. | *«توانمندسازی نوجوانان و جوانان برای خود مراقبتی»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1397ش. | ||
* «دربارۀ اینترنت ایمن برای کودکان»، وب‌سایت اعتماد آنلاین، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1400ش. | *«دربارۀ اینترنت ایمن برای کودکان»، وب‌سایت اعتماد آنلاین، تاریخ درج مطلب: 21 آذر 1400ش. | ||
* «دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1397ش. | *«دنیا در حال تغییر است/ گزارشی دربارۀ هفتۀ سلامت روان که امسال بر سلامت جوانان و نوجوانان تأکید دارد»، وب‌سایت وقایع استان، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1397ش. | ||
* «دین‌داری به‌وقت نوجوانی»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1402ش. | *«دین‌داری به‌وقت نوجوانی»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1402ش. | ||
* «راهنمای سن مناسب خرید موبایل و تبلت برای کودکان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام، تاریخ بازدید: 16 مرداد 1402ش. | *«راهنمای سن مناسب خرید موبایل و تبلت برای کودکان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام، تاریخ بازدید: 16 مرداد 1402ش. | ||
* زراعتکار، سودابه، «چگونه اینترنت و فضای مجازی را برای کودکان امن و فیلتر کنیم؟»، وب‌سایت خانوادۀ امن، تاریخ درج مطلب: 28 فروردین 1401ش. | *زراعتکار، سودابه، «چگونه اینترنت و فضای مجازی را برای کودکان امن و فیلتر کنیم؟»، وب‌سایت خانوادۀ امن، تاریخ درج مطلب: 28 فروردین 1401ش. | ||
* سلطان محمدی، عطیه و دیگران، «آسیب‌شناسی پدیدارشناسانۀ هویت جنسیتی دختران نوجوان در فضای مجازی»، شمارۀ 54، تابستان 1402ش. | *سلطان محمدی، عطیه و دیگران، «آسیب‌شناسی پدیدارشناسانۀ هویت جنسیتی دختران نوجوان در فضای مجازی»، شمارۀ 54، تابستان 1402ش. | ||
* «سن مجاز کودکان برای ورود به شبکه‌های اجتماعی 16 سال تعیین شد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 3 بهمن 1394ش. | *«سن مجاز کودکان برای ورود به شبکه‌های اجتماعی 16 سال تعیین شد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 3 بهمن 1394ش. | ||
* «سن موبایل برای کودکان»، وب‌سایت گرداب، تاریخ درج مطلب: 30 بهمن 1401ش. | *«سن موبایل برای کودکان»، وب‌سایت گرداب، تاریخ درج مطلب: 30 بهمن 1401ش. | ||
* سیمیار، محمدحسین، «تفاوت‌های بازی آنلاین و بازی آفلاین»، وب‌سایت کدومو، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش. | *سیمیار، محمدحسین، «تفاوت‌های بازی آنلاین و بازی آفلاین»، وب‌سایت کدومو، تاریخ بازدید: 20 آبان 1402ش. | ||
* «ظرفیت اینترنت در روابط خانوادگی/ خانوادۀ اینترنتی را عملیاتی کنیم»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 25 تیر 1402ش. | *«ظرفیت اینترنت در روابط خانوادگی/ خانوادۀ اینترنتی را عملیاتی کنیم»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 25 تیر 1402ش. | ||
* عباسیان، کورش و دیگران، چالش‌های مرتبط با نقش دولت در فضای مجازی، ارائۀ یک نظریۀ زمینه‌ای، پرستار و پزشک در رزم، شمارۀ 22، بهار 1398ش. | *عباسیان، کورش و دیگران، چالش‌های مرتبط با نقش دولت در فضای مجازی، ارائۀ یک نظریۀ زمینه‌ای، پرستار و پزشک در رزم، شمارۀ 22، بهار 1398ش. | ||
* «عزم جهانی برای محافظت از کودکان و نوجوانان در اینترنت»، وب‌سایت عطنا، تاریخ درج مطلب: 26 خرداد 1401ش. | *«عزم جهانی برای محافظت از کودکان و نوجوانان در اینترنت»، وب‌سایت عطنا، تاریخ درج مطلب: 26 خرداد 1401ش. | ||
* قاسمی، مرضیه و احمدی، مهدی، «فضای مجازی؛ فرصت‌ها و چالش‌های هویت دینی در بین جوانان ایرانی»، تاریخ درج مطلب: 20 آذر 1395ش. | *قاسمی، مرضیه و احمدی، مهدی، «فضای مجازی؛ فرصت‌ها و چالش‌های هویت دینی در بین جوانان ایرانی»، تاریخ درج مطلب: 20 آذر 1395ش. | ||
* قراباغی، حسن و دیگران، «تأثیر شبکه‌های مجازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، نشریۀ مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 42، 1397ش. | *قراباغی، حسن و دیگران، «تأثیر شبکه‌های مجازی بر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا در بین جوانان»، نشریۀ مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، شمارۀ 42، 1397ش. | ||
* «قوانین استفاده از موبایل برای کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام، تاریخ بازدید: 15 مرداد 1402ش. | *«قوانین استفاده از موبایل برای کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت مجموعه مدارس سلام، تاریخ بازدید: 15 مرداد 1402ش. | ||
* قنبری برزیان، علی، «تأثیر فراغت مجازی و بازیهای رایانه‌ای بر هویت دینی نوجوانان»، مطالعات فرهنگ- ارتباط، شمارۀ سی و نهم، پاییز 1396ش. | *قنبری برزیان، علی، «تأثیر فراغت مجازی و بازیهای رایانه‌ای بر هویت دینی نوجوانان»، مطالعات فرهنگ- ارتباط، شمارۀ سی و نهم، پاییز 1396ش. | ||
* «کنترل والدین چیست؟ 5 سؤالی که باید درمورد امنیت فرزندان در فضای مجازی از خود بپرسید»، وب‌سایت باماسافت، تاریخ درج مطلب: 8 اردیبهشت 1401ش. | *«کنترل والدین چیست؟ 5 سؤالی که باید درمورد امنیت فرزندان در فضای مجازی از خود بپرسید»، وب‌سایت باماسافت، تاریخ درج مطلب: 8 اردیبهشت 1401ش. | ||
* «ماجرای اینترنت کودکان به کجا ختم شد؟»، روزنامۀ اقتصادی تعادل، تاریخ بازدید: 12 مرداد 1402ش. | *«ماجرای اینترنت کودکان به کجا ختم شد؟»، روزنامۀ اقتصادی تعادل، تاریخ بازدید: 12 مرداد 1402ش. | ||
* محمودی، سارا و دیگران، «تحلیل کیفی آسیبهای اجتماعی نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی مجازی»، دوفصلنامۀ مطالعات روان‌شناختی نوجوان و جوان، شمارۀ دو، پاییز و زمستان 1400ش. | *محمودی، سارا و دیگران، «تحلیل کیفی آسیبهای اجتماعی نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی مجازی»، دوفصلنامۀ مطالعات روان‌شناختی نوجوان و جوان، شمارۀ دو، پاییز و زمستان 1400ش. | ||
* «مدت زمان استفادۀ کودکان از موبایل در هر سنی چقدر است؟»، وب‌سایت کیدزی، تاریخ بازدید: 16 مرداد 1402ش. | *«مدت زمان استفادۀ کودکان از موبایل در هر سنی چقدر است؟»، وب‌سایت کیدزی، تاریخ بازدید: 16 مرداد 1402ش. | ||
* «مدیریت فضای مجازی در خانه و خانواده»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 4 شهریور 1396ش. | *«مدیریت فضای مجازی در خانه و خانواده»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 4 شهریور 1396ش. | ||
* «مزایا و معایب بازیهای رایانه‌ای آنلاین»، وب‌سایت گرداب، تاریخ درج مطلب: 17 خرداد 1402ش. | *«مزایا و معایب بازیهای رایانه‌ای آنلاین»، وب‌سایت گرداب، تاریخ درج مطلب: 17 خرداد 1402ش. | ||
* ملاحی، نجمه، «نقش آموزه‌های دینی اسلامی بر پیشگیری از آثار مخرب فضای مجازی بر خانواده‌ها»، شمارۀ ده، تابستان 1396ش. | *ملاحی، نجمه، «نقش آموزه‌های دینی اسلامی بر پیشگیری از آثار مخرب فضای مجازی بر خانواده‌ها»، شمارۀ ده، تابستان 1396ش. | ||
* «نقش مادران در میزان اثر فضای مجازی بر فرزندان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1398ش. | *«نقش مادران در میزان اثر فضای مجازی بر فرزندان»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن، تاریخ درج مطلب: 26 بهمن 1398ش. | ||
* «نگاهی به قوانین و محدودیت‌های کشورهای دنیا در استفادۀ کودکان از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها»، وب‌سایت سیتنا، تاریخ درج مطلب: 5 تیر 1402ش. | *«نگاهی به قوانین و محدودیت‌های کشورهای دنیا در استفادۀ کودکان از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها»، وب‌سایت سیتنا، تاریخ درج مطلب: 5 تیر 1402ش. | ||
* «نوجوانان از چه سنی می‌توانند در فضای مجازی حضور یابند؟»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 16 بهمن 1397ش. | *«نوجوانان از چه سنی می‌توانند در فضای مجازی حضور یابند؟»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 16 بهمن 1397ش. | ||
* نوروزی، مجتبی و دیگران، «راهکارهای تربیت دینی در فضای مجازی با تأکید بر آموزه‌های قرآن و سیرۀ رضوی»، فرهنگ رضوی، شمارۀ نوزده، پاییز 1396ش. | *نوروزی، مجتبی و دیگران، «راهکارهای تربیت دینی در فضای مجازی با تأکید بر آموزه‌های قرآن و سیرۀ رضوی»، فرهنگ رضوی، شمارۀ نوزده، پاییز 1396ش. | ||
* «ولنگاری فضای مجازی یا فضای مجازی ولنگار»، پایگاه تحلیلی خبری روزهای بروجرد، تاریخ درج مطلب: 2 اردیبهشت 1401ش. | *«ولنگاری فضای مجازی یا فضای مجازی ولنگار»، پایگاه تحلیلی خبری روزهای بروجرد، تاریخ درج مطلب: 2 اردیبهشت 1401ش. | ||
* «ولنگاری فضای مجازی؛ تهدید خانواده‌های ایرانی»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند 1399ش. | *«ولنگاری فضای مجازی؛ تهدید خانواده‌های ایرانی»، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ درج مطلب: 13 اسفند 1399ش. | ||
[[رده: ویکی‌رز]] | [[رده: ویکی‌رز]] | ||