خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان؛ انجام دادن رفتارهای خصومت‌آمیز در برابر جنس زن.
خشونت علیه زنان در دو حوزۀ خصوصی از سوی خانواده و عمومی از رسوم، فرهنگ و نهادهای اجتماعی و در فضای حقیقی و مجازی اِعمال می‌شود. مواردی مانند اجبار زنان به آرایش در اماکن عمومی از سوی شوهر، استفادۀ تبلیغاتی از زنان در رسانه، ازدواج سفید و سوءاستفاده جنسی از زنان در صنعت هالیوود از مصادیق خشونت مدرن علیه زنان در جهان امروزی است.
مفهوم‌شناسی
خشونت به ترساندن، اِعمال آسیب فیزیکی و بی‌بهرگی اجتماعی اشاره دارد.Invalid tag extension name: ref خشونت علیه زنان، به هرگونه عمل خصمانه که باعث رنج، آزار جسمی، روحی و جنسی زنان می‌شود، اطلاق می‌شودInvalid tag extension name: ref و دربردارندۀ رفتارهایی مانند فحشا، قتل، فحاشی، قاچاق، تجاوز، کتک‌کاری و سوءرفتار عاطفی است.Invalid tag extension name: ref
خاستگاه خشونت عليه زنان در غرب
خشونت علیه زنان قدمت بالایی دارد و خاستگاه آن روم باستان است. برقراری نظام پدرسالار در روم به رئیس خانواده اجازه می‌داد تا همسر، دختران و اقوام زن را در صورت تأیید نکردن اعمال و گرایش‌های جنسی و انتخاب شریک زندگی به قتل برساند. Invalid tag extension name: ref
ابعاد خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان دارای ابعاد اقتصادی- اجتماعی، روانی- عاطفی و فیزیکی و مستقیم و غیرمستقیم است.Invalid tag extension name: ref
حوزه‌های خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان در دو حوزه صورت میگیرد:
- حوزۀ عمومی؛ فرهنگ شفاهی و نوشتاری، آداب و رسوم، نهادهای جامعه و نظام حاکم.
- حوزۀ خصوصی؛ خشونت در خانه از جانب پدر، همسر و برادر.Invalid tag extension name: ref
دلایل خشونت علیه زنان
برخی از دلایل مؤثر بر خشونت علیه زنان عبارتند از:
فردی
باورهای دینی،Invalid tag extension name: ref قومیت،Invalid tag extension name: ref تحصیلات، شغل، سن ازدواج، درآمد، طول مدت ازدواج،Invalid tag extension name: ref داشتن شخصیت پرخاشگر، داشتن بیماری روانی، اعتیاد و افسردگی،Invalid tag extension name: ref سوءمصرف مواد. Invalid tag extension name: ref
اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی
اختلافات فرهنگی و تاریخی، مسائل روانی- اقتصادی، Invalid tag extension name: ref یادگیری خشونت از طریق رسانه، واگذاری نقش تربیت اجتماعی به مدرسه، کاهش سطح امنیت اینترنت، وجود مسائل جنسی در اینترنت، تغییر الگوی جوامع، افزایش سن ازدواج، تغییر سبک پوشش زنان با لباس‌های نامناسب، الگوی نامناسب تربیتی، توسعه نامتوازن و فقدان نظارت و کنترلInvalid tag extension name: ref و گسترش مردسالاری در جامعه.Invalid tag extension name: ref اینترنت نیز بسترساز انواع خشونت مجازی جنسی، روانی و کلامی علیه زنان است. 87درصد زنان در فضای مجازی، قربانیان آزار جنسی هستند که بیشترشان در محدودۀ سنی 18 تا 30 سال هستند. اعتیاد به فضای مجازی و عضویت در گروه‌های گوناگون،Invalid tag extension name: ref آشنا نبودن کاربران زن، کمبود فرصت مناسب رشد در دنیای حقیقی، تلاش برای تحقق اهداف خود و تعداد کاربران زیاد موجب شده است که با افشای حریم خصوصی، خطرپذیری برقراری ارتباط و خشونت علیه زنان افزایش یابد.Invalid tag extension name: ref
خانوادگی
بیماری مرد،Invalid tag extension name: ref ازدواج اجباری،Invalid tag extension name: ref خشونت والدین در کودکی، داشتن سابقۀ کیفری مرد، کیفیت زندگی زناشویی، مردسالاری، تضاد در خانواده، Invalid tag extension name: ref حاکمیت فرهنگ سنتی، اعتقاد به مالکیت مرد بر زن، تعدّد همسران، زشتی طلاق، ازواج زودهنگام و فامیلی،Invalid tag extension name: ref تعلق داشتن مردان به خانواده‌هایی با رفتار خصمانه، Invalid tag extension name: ref مشاهدۀ خشونت والدین از سوی فرزندان، تجربۀ خشونت در خانواده و نارضایتی در بروز خشونت علیه زنان مؤثر است.Invalid tag extension name: ref
اشکال خشونت علیه زنان
- روانی- کلامی؛ این نوع خشونت بدترین نوع خشونت علیه زنان استInvalid tag extension name: ref که شامل لطمه به آبرو، شرافت و اعتمادبه‌نفس زنان، تهدید زن به طلاق، توهین، انتقاد نادرست، تحقیر و تمسخر،Invalid tag extension name: ref آزار زنان با گفتارهای جنسی مانند کنایه، طنز، شوخی و پیشنهاد جنسی، Invalid tag extension name: ref استفاده از راه‌هایی برای منزوی کردن فرد مانند ترساندن با تهدید کردن به آسیب جسمی، دور کردن فرزندان یا آسیب آنها، قهر کردن، صحبت نکردن، فحاشی و تضعیف رابطۀ زن از راه جلوگیری از ملاقات و تماس تلفنی با خانواده و دوستان می‌شودInvalid tag extension name: ref و غالباً به‌دلیل ترس از آبرو مطرح نمی‌شود.Invalid tag extension name: ref
- اقتصادی؛ خشونت اقتصادی، ممنوع کردن عامدانۀ دسترسی زنان به منابع مالی و اقتصادی با جلوگیری از استقلال آنها و تبعیض کارهای مالی، اشتتغال و دارایی برای وابسته نگه داشتن آنها به خود، تأمین نکردن احتیاجات ضروری اعضای خانواده، نظارت موشکافانه بر هزینه‌های منزل، گرفتن اجباری حقوق زن، خساست و ندادن نفقه،Invalid tag extension name: ref تأمین نکردن مالی خانه، تصرف در اموال زن، اذیت کردن زن در محل کار در بر میگیرد.
- جسمانی؛ جلوگیری از دسترسی زن به خدمات درمانی- بهداشتی و اشکال متنوع حملۀ فیزیکی به زن از مصادیق خشونت جسمانی عیله زنان است.
- جنسی؛ شامل طیف گسترده‌ای از رفتارها مانند برقراری رابطۀ جنسی با اجبار، تندخویی و بدون رضایت زن و با روش‌های غیرمعمول،Invalid tag extension name: ref لمس، تجاوز، ازدواج اجباری،Invalid tag extension name: ref در آغوش گرفتن، تجاور گروهی و رابطۀ جنسی اجباری است.Invalid tag extension name: ref
- خشونت خانگی؛ رایج‌ترین نوع خشونت علیه زنانInvalid tag extension name: ref که توسط مردان و در خانه رخ می‌دهد و شامل خشونت جنسی، فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی و روانی،Invalid tag extension name: ref جسمی، کلامی، جنسی، حقوقی، آموزشی و فکری است.Invalid tag extension name: ref
- خشونت مجازی؛ در فضای مجازی، زنان با تحقیر، تهدید، فحاشی و آزار و اذیت جنسی مواجه هستند و امنیت آنها با خشونت‌های نوشتاری و کلامی نادیده گرفته می‌شود. از آن‌جا که رابطۀ جنسی و خشونت، درون‌مایۀ اصلی محتوای پورنوگرافی هستند، وجود چنین محتواهایی موجب افزایش خشونت علیه زنان سوءاستفاده از آنان می‌شود.Invalid tag extension name: ref نتایج نظرسنجی‌ها بیان‌گر این است که 52درصد زنان حداقل یک بار در فضای مجازی مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند.Invalid tag extension name: ref
نظریه‌های تبیین خشونت علیه زنان
نظریه‌های متعددی به تشریح مسئلۀ خشونت علیه زنان در سطوح مختلف پرداخته شده است. نظریه‌های فمینیستی شامل جامعه‌پذیری جنسیتی و یادگیری اجتماعی (درسطح خرد)، نظریه‌های شبکۀ روابط خانوادگی و منابع ناسازگاری پایگاه همسان همسری (در سطح میانی) و نظریۀ فشار و تنش اقتصادی در سطح کلان هستند.Invalid tag extension name: ref
خشونت علیه زنان در غرب از نگاه آمار
بالاترین خشونت علیه زنان در عصر مدرنیته رخ داده است. بیشترین میزان خشونت در قارۀ اروپا رخ داده است و آمریکا و کشورهای اروپایی سردمداران خشونت علیه زنان هستند.Invalid tag extension name: ref در اروپا، خشونت اولین عامل معلولیت و یا مرگ زنان اروپایی در بازۀ سنی شانزده تا 44 سال است. 40درصد زنان اروپایی تجربۀ استثمار جنسی در محل کار دارند.
در آمریکا دو تا چهار میلیون زن در سال مورد خشونت قرار می‌گیرند و 79درصد زنان توسط همسر خود کتک می‌خورند. زنان جوان بین 20 تا 24 سال مورد خشونت خانگی و جنسی قرار می‌گیرند. آمار خشونت جسمی توسط شوهر 25 تا 30درصد است که شمار قابل توجهی در هنگام بارداری است.
در فرانسه زنان 95درصد قربانیان را تشکیل می‌دهند که 51درصد خشونت از جانب همسر آنها است. ماهانه شش زن با سلاح سرد و یا گرم بر اثر خشونت خانگی می‌میرند. شدت خشونت در فرانسه به حدی بالا است که تمایل به ازدواج کاهش یافته است و نقش همسری و مادری در حال نابودی است.
در کانادا 53درصد زنان با رفتارهای خشونت‌آمیز مواجهه می‌شوند و 62درصد توسط همسران خود کشته شده‌اند.
در انگلیس خشونت خانگی و جنسی، استثمار جنسیتی، قاچاق دختران و شکاف بین حقوق زنان و مردان مشهود است.
در یونان زنان مهاجر و متعلق به اقلیت‌های قومی، با تبعیض دستیابی به شغل، مراقبت‌های بهداشتی و آموزش مواجه هستند.
در ایتالیا تعداد زیادی از زنان در اثر خشونت جنسی و نزاع فامیلی از دنیا می‌روند.Invalid tag extension name: ref
عادي دانستن خشونت‌هاي خانگي عليه زنان در اروپا
27درصد مردم اروپا معتقدند که خشونت علیه زنان امری عادی و 51درصد معتقدند که نسبتاً عادی است. در ایتالیا 91درصد مردم، در فرانسه 89درصد، در انگلیس 87درصد آن را عادی تلقی می‌کنند. حدود 17درصد مردم آن را خیلی عادی تلقی نمی‌کنند و 1درصد غیرعادی می‌دانند.Invalid tag extension name: ref
ناتوانی غرب در کاهش خشونت علیه زنان
در اواسط قرن 19م جنبش‌هایی برای مقابله با خشونت علیه زنان و برسمیت شناختن حقوق آنان در غرب راه افتاد که پیروزی‌هایی مانند حق رانندگی برای زنان، حق رأی دادن، مالکیت و حق باکرگی به ارمغان داشت. در دهۀ 60م زنان حق داشتن موقعیت شغلی همتای مردان را خواستار شدند. جنبش زنان در دهۀ 70م، موجب مطرح شدن زنان و مسائل مربوط به آنان در صدر اخبار ولی افزایش خشونت علیه آنان و محدودیت‌ها در خانواده و جامعه شد. در دهۀ 80م، با رسیدگی به پرونده‌های تجاوز به همسر و جرم‌انگاری این اقدام، رسیدگی علیه خشونت بیشتر شد و با ارائۀ خدمات به قربانیان خانگی و ورود دادگاه به خشونت علیه زنان توسط همسر، آگاهی عمومی از خشونت‌های زناشویی افزایش یافت.Invalid tag extension name: ref در ادامه کشورهای غربی برای مواجهه با خشونت علیه زنان اقدام به تأسیس مراکزی برای حمایت از زنان آسیب دیده کردند که این مراکز به‌دلیل افزایش کمی و کیفی خشونت کارایی لازم را نداشتند.Invalid tag extension name: ref
انواع مدرن خشونت علیه زنان
امروزه علاوه بر این که خشونت کلامی، جنسی و فیزیکی علیه زنان کاهش نیافته است؛ بلکه در اشکال مدرن آن مانند حضور زنان در جامعه با معیارهای مورد پسند مردان،Invalid tag extension name: ref استفادۀ ابزاری از حضور اجتماعی زنان با هدف سوءاستفاده از برهنگی آنان،Invalid tag extension name: ref مجبور کردن زنان به آرایش در خیابان توسط همسر،Invalid tag extension name: ref تعببیر زن به‌عنوان جنس دوم، استفاده جنسی از زنان در صنعت هالیوود، ترویج نگاه به زن به‌عنوان کالای جنسی، استفاده از زن به‌عنوان وسیلۀ تبلیغات در رسانه، از بین بردن مفهوم ناموس و تمسخر آن، گسترش صنعت توریسم جنسی، تماشاگری جنسی و متلک جنسی انجام میگیرد.Invalid tag extension name: ref ازدواج سفید نیز به‌دلیل عدم تعهد مردان در قبال زنان و استثمار زنان و افزایش خشونت علیه آنان از مصادیق مدرن خشونت علیه زنان به شمار می‌آید.Invalid tag extension name: ref
خشونت علیه زنان در ایران
در ایران، به‌دلیل ویژگی‌های مذهبی- فرهنگی، خشونت در اجتماع، محل کار و خیابان کمتر است و خشونت خانگی رواج بیشتری دارد. Invalid tag extension name: ref 35 تا 85درصد زنان ایرانی قربانی خشونت خانگی هستند. بر اساس یک پژوهش در 1398ش، 66درصد زنان در 28 مرکز استان کشور تجربۀ خشونت خانگی را داشته‌اند، 30درصد حداقل یک بار خشونت جسمی و 10درصد، خشونت خانگی با آسیب موقت یا همیشگی را بیان کرده‌اند.Invalid tag extension name: ref زنان در محدودۀ سنی 31 تا 35 سال و مدت ازدواج شش تا ده سال بیشتر در معرض خشونت هستند.Invalid tag extension name: ref
پیامدهای خشونت علیه زنان
- فردی؛ اختلال در خوردن و خواب، نگرانی، دودلی، نابسامانی رفتاری و حرکتی، عفونت، تنگی نفس،Invalid tag extension name: ref نداشتن ثبات و اطمینان، کاهش کارایی،Invalid tag extension name: ref کاهش یادگیری و پیشرفت تحصیلی، فرار از خانه، خودپندارۀ منفی، اضطراب و نداشتن استقلال.
- خانوادگی؛ اختلال در انتقال عواطف و وجدان اخلاقی در خانواده، آسیب‌پذیر شدن خانواده،Invalid tag extension name: ref پرورش فرزندان مستبد، نابهنجار و فاقد اعتمادبه‌نفس، درخواست طلاق، خاموشی و پذیرفتن خشونت توسط زنان، کناره‌جویی و طلاق.Invalid tag extension name: ref
- روانی؛ خودآزاری، مصرف مواد، اختلال اضطرابی، استرسی و شخصیتی، خودکشی و افسردگی.
- اقتصادی و اجتماعی؛ هزینه‌های پلیس، پزشکی، دستگاه قضایی، خدمات اجتماعی،و کاهش نیروی کار، افزایش مرگ به‌دلیل خودکشی و قتل، مصرف موادمخدر و الکل، انتقال خشونت به نسل‌های بعد و کاهش بهره‌وری، مشارکت در جامعه و کیفیت زندگی، تداوم خشونت، انزوای اجتماعی.
- بهداشت و تندرستی؛ زندگی سرشار از اضطراب زنان در ابتلای آنان به بیماری نقش مهمی دارد. استرس، ترس و آسیب ناشی از خشونت خانگی موجب کاهش تمایل جنسی، بارداری ناخواسته، خون‌ریزی داخلی، عفونت دستگاه ادراری، بیماری التهاب لگن و مرگ زودهنگام و در دوران بارداری به وزن‌گیری ناکافی جنین، زایمان زودرس و سقط جنین می‌شود.Invalid tag extension name: ref
- خشونت علیه زنان در فضای مجازی موجب فشار روانی، اضطراب، بدبینی، اختلاف خانوادگی، پنهان‌کردن خشونت به‌دلیل نگرانی از برچسب خوردن و آسیب فرهنگ کشور و جامعه می‌شود.Invalid tag extension name: ref
نگاه تطبیقی به موضوع خشونت علیه زنان در اسلام و غرب
دیدگاه اسلام در مسئلۀ خشونت علیه زنان در مبانی، اهداف محو خشونت، ارائۀ علل خشونت، راهکارهای محو و گسترۀ موضوع خشونت علیه زنان، تفاوت اساسی با رویکرد غرب به این مسئله دارد.Invalid tag extension name: ref
مبانی نفی خشونت علیه زنان در اسلام
اصل برابری در خلقت و ماهیت انسانی و کرامت انسانی برای زنان مبنای نفی هرگونه خشونت علیه زنان در اسلام است.Invalid tag extension name: ref قرآن کریم در موارد متعددی از جمله سورۀ نساء،Invalid tag extension name: ref طلاق،Invalid tag extension name: ref مجادله،Invalid tag extension name: ref نحلInvalid tag extension name: ref و بقرهInvalid tag extension name: ref به نفی خشونت علیه زنان پرداخته است.
نقش مذهب در کاهش خشونت
علی‌رغم هدف انبیا برای گسترش عدالت و ازبین‌بردن ستم، ادیان تحریف شده مانند یهود ارزشی برای زن قائل نیستند و قوانین ظالمانه‌ای علیه آنها وضع کرده‌اند. آیین یهود، داشتن دختر را مایۀ ننگ می‌دانست و در میسحیت زن عامل فریب آدم، شیطان کوچک و وسوسه‌گر خطاب می‌شود. اسلام، زن را موجودی محترم و گرامی، مایۀ سکون، عفت و مکمل مرد می‌داند. اسلام به‌دلیل بناشدن احکام آن بر اساس فطرت بر روابط بین انسان‌ها اهمیت داده و خشونت به ویژه علیه زنان را نمی‌پذیرد.Invalid tag extension name: ref
راهکار رفع خشونت علیه زنان
همکاری میان زنان و مردان مبتنی بر تفاوت‌های خلقی و ذاتی و اررزش‌های دینی و اخلاقی،Invalid tag extension name: ref افزایش آگاهی مردان نسبت به حقوق زنان، آموزش حقوق متقابل زن و شوهر در مشاورۀ قبل ازدواج، تأسیس مراکز مشاوره برای پیشگیری از خشونت، برگزاری کارگاه‌هایی برای افزایش رضایت از زندگی مشترک، حل تعارض بین همسرانInvalid tag extension name: ref و ارتقای آگاهی زنان، تهیۀ برنامه‌هایی برای حضور برجستۀ زنان در شبکه‌های استانی با هدف کاهش مردسالاری در جامعه،Invalid tag extension name: ref حمایت از حق کارگران مهاجر زنInvalid tag extension name: ref و پوشش مناسب زنان در جامعه در کاهش خشونت علیه زنان مؤثر است.Invalid tag extension name: ref
لایحه تأمین امنیت زنان در ایران
در ایران، لایحۀ تأمین امنیت زنان در 1390ش تدوین شد و در سال 1396ش به تصویب دولت رسید که پس از اعمالی تغییراتی از سوی قوه قضائیه با نام جدید لایحۀ صیانت، کرامت و تأمین امنیت زنان در برابر خشونت به دولت ارسال شد. سپس با اندکی تغییرات از سوی دولت، این لایحه در سال 1399ش، با نام حفظ کرامت و حمایت زنان در برابر خشونت به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. یک فوریت این لایحه در سال 1400ش تصویب و نهایتاً در 1401ش پس از اِعمال تغییرات مجدد و با نام «لایحۀ پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار» رونمایی شد. اگر چه کلیات این لایحه در مجلس شورای اسلامی تأیید شده است، اما هم اکنون این لایحه در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. Invalid tag extension name: ref این لایحه به‌دلیل اثرپذیری از اسناد بین‌المللی، دارا بودن مبانی جنسیت‌گرایی، تناسب نداشتن با مبانی دینی و فرهنگ ایران و اسلامی و مسئله‌شناسی غیرصحیح مورد انتقاد قرار گرفته است.Invalid tag extension name: ref
پانویس
منابع
- ابراهیمی توانی، معصومه و نوائیان، ناهید، «خشـونت خانگي عليـه زنـان و راهبردهاي مواجهه با آن در نظام سـلامت»، بهورز، شمارۀ 90، تابستان و پاییز 1393ش.
- «اسلام و "رهایی زن" از "تحقیر، خشونت و استثمار"»، وب‌سایت رحیم‌پور، تاریخ درج مطلب: 23 خرداد 1399ش.
- ایرانی، مریم، «نگاهی بر سیر تاریخی مبارزه با خشونت علیه زنان»، مجلۀ آنلاین مداد، تاریخ درج مطلب: 25 نوامبر 2021م.
- جعفری، سیده زهرا و پروین، فاطمه، «مروری بر انواع خشونت علیه زنان در ایران در بین سال‌های 1399 تا 1400»، مجلۀ پرستاری و مامایی، شمارۀ چهار، تیر 1401ش.
- حسن‌پور ازغدی، سیده بتول و دیگران، «خشونت خانگی علیه زنان: مروری بر نظریه‌ها، میزان شیوع و عوامل مؤثر بر آن»، دانشکدۀ پرستاری و مامایی، شمارۀ 73، تابستان 1390ش.
- «خشونت خانگی علیه زنان: علل و راهکارها»، وب‌سایت نیک آرام، تاریخ درج مطلب: 16 خرداد 1402ش.
- راد، مصطفی و ترکمن‌نژاد سبزواری، مرضیه، «ارتباط خشونت خانگی علیه زنان با ضایعات پیش بدخیم و بدخیم سرویکس: مطالعۀ موردی»، مامایی و نازایی، شمارۀ 176، دی 1394ش.
- «رحیم‌پور ازغدی: استفاده ابزاری از آرایش زنان مصداق خشونت است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 2 آذر 1398ش.
- «رحیم‌پور ازغدی: آمریکا پرچمدار خشونت علیه زنان است/ نفی صریح خشونت علیه زنان در اسلام» خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: 4 آذر 1398ش.
- «رحیم پورازغدی: خشونت علیه زنان با عناوین جدید انجام می‌شود» خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 1 دی 1395ش.
- رئیسی، سمیه و بوستانی، داریوش، «مطالعۀ کیفی خشونت علیه زنان بلوچ»، زن و جامعه، شمارۀ 46، تابستان 1400ش.
- زارع شاه‌آبادی، اکبر و امینی، کژال، «بررسی تأثیر قومیت بر خشونت علیه زنان در شهر تکاب»، نظم و تمنیت انتظامی، شمارۀ اول، بهار 1389ش.
- «زنان قربانیان «خشونت سفید» دنیای مجازی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 4 آذر 1399ش.
- ساعی ارسی، ایرج و نیک‌نژاد، زهرا، «تحلیل جامعه‌شناختی خشونت علیه زنان»، علوم رفتاری، شمارۀ سوم، 1389ش.
- صمیم‌نیا، راضیه، «حجاب و پوشش زن مسلمان در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی»، جوان‌آنلاین، تاریخ درج مطلب: 17 مرداد 1402ش.
- «غرب و خشونت علیه زنان»، اسلام‌تایمز، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1397ش.
- فتاحیان، مریم، «بررسی علل جهانی افزایش خشونت سایبری علیه زنان»، قانون‌یار، شمارۀ سه، پاییز 1396ش.
- کاظمی، زهرا و قاسمی، قاسم، «عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت خانگی علیه زنان (مطالعه موردی شهرستان کرج)»، حقوق جزا و جرم‌شناسی، شمارۀ 21، بهار و تابستان 1401ش.
- کوشا، سهیلا و محمودی، احمد، «خشونت علیه زنان و نقض حقوق بشر (مبانی نفی آن در اسلام)، پژوهش ملل، شمارۀ 38، بهمن 1397ش.
- «لایحۀ ارتقاء امنیت زنان به کجا رسید؟/ نوآوری‌های حقوقی برای بانوان»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 1 شهریور 1402ش.
- محمدزاده، مهدی و دیگران، «بررسی روح حاکم بر لایحۀ «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت»»، مطالعات راهبردی زنان، شمارۀ 93، پاییز 1400ش.
- نجفی دولت‌‌آباد، شهلا و دیگران، «علایم فیزیکی ناشی از خشونت علیه زنان و شدت آن در زنان مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی تهران در سال 1382»، پزشکی قانونی، بهار 1386ش.
- «نگاه تطبیقی به موضوع خشونت علیه زنان (قسمت اول)» پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 3 اسفند 1388ش.
- نیازی، محسن و همکاران، «فراتحلیل عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان»، پژوهش‌نامۀ زنان، شمارۀ چهار، زمستان 1396ش.
- «نیمی از زنان حداقل یک بار خشونت در فضای مجازی را تجربه کرده‌اند»، وب‌سایت خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1400ش.